Dzisiaj znowu, po
pięknym przedwojennym proporcu, prezentujemy unikatową „perłę” kolekcjonerską z historii Legii. Jest to unikatowy dziennik opisujący historię sekcji kolarskiej:
„Książka protokułów wycieczek turystycznych sekcji kolarskiej W.K.S. Legja”. Dzięki niebywałemu szczęściu została ona ocalona od zniszczenia i dowiadujemy się szczegółowo o działaniach sekcji.
W ostatnim czasie, na jednym z europejskich serwisów aukcyjnych, pojawiła się niesamowita pamiątka Legii Warszawa. Mieszkaniec Austrii wystawił na sprzedaż unikatowy meczowy proporzec Legii z 1931 roku. Tego typu artefakty dotyczące naszego klubu występują naprawdę bardzo rzadko.
W dniach 27 i 28 września 1952 roku odbyło się oficjalne spotkanie międzynarodowe pomiędzy drużynami lekkoatletycznymi CWKS Warszawa i ATK Praga. Zawody zostały rozegrane na stadionie Wojska Polskiego w Warszawie. Drużyna z Czechosłowacji prezentowała bardzo wysoki poziom sportowy a w jej szeregach występował złoty medalista z olimpiady w Londynie oraz trzykrotny złoty medalista olimpiady w Helsinkach – Emil Zatopek. W Warszawie wałczył on tylko z czasem i kilometrami pozostawiając całą konkurencję daleko w tyle.
Statut klubu sportowego jest dokumentem regulującym zasady jego działania. Poniżej prezentujemy trzy oryginalne statuty Legii Warszawa wydane w 1934, 1967 i 1987 roku. Najnowszy z nich wydany w 1987 roku przez Centralny Wojskowy Klub Sportowy Legia zawierał treść statutu klubu uchwalonego przez Walne Zgromadzenie w dniu 27.05.1986 roku oraz zatwierdzonego przez GKKFiT w dniu 24.10.1986 roku. Cały statut liczy 28 stron.
Sezon Sekcji Bokserskiej Legii Warszawa w 1936 roku należy uznać za bardzo udany. Legia rozegrała spotkania towarzyskie oraz zadebiutowała w klasie B Okręgu Warszawskiego (na drugim poziomie rozgrywek bokserskich). W rozgrywkach tych wystartowało 8 drużyn: Legia, Warszawianka, Fort Bema II, Czechowice, Skra, Broń, Orkan i Gwiazda. W całych rozgrywkach Legia zremisowała tylko jeden mecz a pozostałe wygrała.
W ostatnim meczu mistrzostw Legia zwyciężyła Fort Bema 14:2 i tym samym zdobyła mistrzostwo klasy B Okręgu Warszawskiego wyprzedzając Czechowice. Dzięki temu zwycięstwu awansowała do klasy A Okręgu Warszawskiego. Rok później w 1937 roku jako beniaminek w A klasie zajęła pierwsze miejsce, zdobywając tytuł drużynowego mistrza Warszawy.
W bieżącym roku mija 45 lat od powstania legendarnej, najbardziej fanatycznej trybuny kibiców Legii Warszawa - Żylety. Z tej okazji w Muzeum Legii powstała okolicznościowa wystawa. W gablotach znalazły się pamiątki dotyczące trybuny a na jednej ze ścian opisana została cała historia Żylety.
Wśród kolekcjonerów pamiątek sportowych coraz większym zainteresowaniem cieszą się koszulki meczowe. Zbiory niektórych kolekcjonerów kibiców Legii stały się już bardzo pokaźne. Kolekcje takie prezentują się naprawdę okazale, niestety zajmują sporo miejsca. Poniżej rozmowa z Danielem, właścicielem pięknej kolekcji piłkarskich koszulek Legii.
90-lecie istnienia sekcji kolarskiej Legii to dobra okazja aby opisać przedwojenny kolarski medal. Grzegorz Karpiński, badający historię stołecznego klubu, w szczegółach przybliżył tę pamiątkę na
swojej stronie. Medal już na pierwszy rzut oka robi wrażenie. Zgodnie z dedykacją na rewersie pochodzi z 1933 r. i został przyznany za 3. miejsce w wyścigu kolarskim na dystansie 100 km.
Od końca października w Muzeum Legii Warszawa mieszczącym się na stadionie oglądać można okolicznościową wystawę poświęconą Kazimierzowi Deynie. W jednej z sal muzealnych udostępnionych zostało kilkadziesiąt unikatowych pamiątek po jednym z najwybitniejszych polskich piłkarzy. Wśród najciekawszych są koszulki meczowe, dresy, legitymacje, proporce, odznaki, medale, dyplomy oraz wiele innych bardzo ciekawych przedmiotów związanych z karierą Deyny.
W sobotę Legia Warszawa udostępniła materiał prezentujący historię herbu. Zawarte w nim informacje są wynikiem pracy Grzegorza Karpińskiego, który zgłębia historię naszego klubu i jest współautorem Księgi Stulecia. Wszystkie informacje zawarte w filmie poparte są źródłową dokumentacją taką jak zdjęcia, dokumenty klubowe, pamiątki klubowe z epoki oraz spisane wspomnienia. Jest to pierwsza praca dokładnie opisująca historię i zmiany herbu Legii.
Na najbliższy mecz Finału Pucharu Polski Legia – Lech klub wydał oficjalną odznakę kolekcjonerską. Bardzo ładnie wyglądający pin o wysokości 25 mm wykonany jest z oksydowanego srebra. Pamiątka ta niebawem będzie do nabycia w sklepie Legii na stadionie. Nie jest to pierwsza odznaka wydana na finał tych rozgrywek w których spotkała się Legia z Lechem.
20 kwietnia Poczta Polska wspólnie z klubem wyemitowała znaczek na 100-lecie Legii Warszawa. Oprócz znaczka o wartości 6 zł, przygotowane zostały kartki pocztowe, koperty i dwa stemple. W środę placówka zlokalizowana przy ul. Świętokrzyskiej 31/33 umożliwiała wysłanie przesyłki opatrzonej legijnym datownikiem.
20 kwietnia 2016 roku zostanie wprowadzony do obiegu okolicznościowy znaczek pocztowy o wartości 6,00 zł. Znaczek ten o nazwie emisji "Legia Warszawa 1916 \ 2016" został wydany na jubileusz 100-lecia klubu. Znaczki wydrukowane zostały techniką offsetową, na papierze fluorescencyjnym. Format znaczka to wymiary: 31,25 x 39,5 mm. Natomiast format bloku to wymiary: 90 x 70 mm. Całkowity nakład znaczka wyniesie 180 000 sztuk.
Każdy kibic Legii zna datę 20.06.1993 roku i czy tego chcemy czy nie, wpisała się ona na trwałe w historię najlepszego polskiego klubu. Wtedy to po wygranym 6-0 meczu z Wisłą w Krakowie Legia zapewniła sobie tytuł mistrza Polski.
Znawcy futbolu za najbardziej atrakcyjny Finał Pucharu Polski uznali ten rozegrany w 1989 roku w Olsztynie pomiędzy Legią a Jagiellonią, zakończony zwycięstwem Legii 5-2. Drugim uznawanym za najlepszy piłkarsko Finał Pucharu Polski jest mecz rozegrany w 1972 roku Górnik Zabrze – Legia. W spotkaniu tym wystąpiło wielu reprezentantów Polski: Lubański, Szołtysik, Anczok, Gorgoń i Oślizło z Górnika oraz Deyny, Gadocha, Ćmikiewicz i Blaut z Legii. Niestety Legia uległa zabrzanom 2-5.
Legia Warszawa jest 17-krotnym zdobywcą Pucharu Polski i 6-krotnym finalistą. Pod tym względem nie ma sobie równych w Polsce. Drugi za Legią, Górnik Zabrze zdobył to trofeum 6 razy. Dotychczas rozegranych zostało 61 rozgrywek o Puchar Polski, a trofeum to łącznie zdobyło 21 klubów.
W związku z premierą oficjalnej kolekcji ubrań Legii na 100-lecie klubu sygnowanej okrągłym stylizowanym napisem "Legja" przedstawię historię tego herbu. Jest to pierwsza znana odznaka wydana przez Wojskowy Klub Sportowy Legja Warszawa najprawdopodobniej w okolicach roku 1923. Jako herb Legii obowiązywała po połączeniu z Koroną Warszawa przez około 2,5 roku. W tym czasie stołeczny klub posiadał barwy biało–zielone.
Dzisiaj po raz kolejny szaliki Legii Warszawa z meczów w europejskich pucharach. Prezentowane poniżej pamiątki znajdują się w jednej z największych kolekcji szali Legii należącej do Łukasza „Gaju”. Jak widać na niektóre mecze wydane były dwie a nawet trzy wersje szalików. Najstarszym zamieszczonym szalikiem jest szal z meczu z Hajdukiem Split.
Dzisiaj prezentujemy pamiątki, których jeszcze nie było w naszym kąciku. Vlepki są dość nowym gadżetem na rynku pamiątek kibicowskich. Myślę, że początek vlepek na scenie kibicowskiej można określić na pierwszą połowę lat 90-tych. Prezentowana kolekcja vlepek Legii Warszawa należy do Daniela Sawika a ilość przedmiotów znajdujących się w niej robi ogromne wrażenie. Pewnie mało kto z was zdawał sobie sprawę że powstała już taka ogromna ilość wzorów legijnych vlepek.
Dzisiaj w naszym kąciku dawno nie prezentowane szaliki Legii Warszawa. Tym razem łączone szale Legii z meczów w europejskich pucharach. Wszystkie prezentowane poniżej pamiątki znajdują się w jednej z największych kolekcji szali Legii należącej do Łukasza „Gaju”. W pierwszej części zdjęcia szali ze spotkań rozegranych od 1995 do 2013 roku.
W dzisiejszym kąciku kolekcjonera zamieszczam odznaki Legii, które wydane zostały z okazji meczów rozegranych w ramach Pucharu Polski. Legia jest rekordzistą jeśli chodzi o sukcesy w tych rozgrywkach. Łącznie Legia zdobyła 16-krotnie Puchar Polski, ponadto jeszcze 6-krotnie grała w finale.
Poniżej prezentujemy pamiątki wydane przez Sekcję Motocyklową WKS Legja Warszawa. Tym razem są to przedmioty wydane po 1945 roku. Jak widać zaraz po zakończeniu wojny Sekcja Motocyklowa Legii zaczęła prężnie działać.
Kazimierz Deyna to symbol i ikona Legii. Jest idolem już dla kolejnego pokolenia kibiców Legii, zafascynowanych jego osobą nie tylko jako najlepszego polskiego piłkarza. W dzisiejszym odcinku przedstawiam kibica Legii - Adriana, kolekcjonera wszelkich pamiątek związanych z tym wielkim piłkarzem. Poniżej rozmowa z Adrianem oraz zdjęcia wybranych pamiątek z jego zbioru.
W dzisiejszym kąciku kolekcjonera zamieszczam odznaki Legii, które wydane zostały z okazji jubileuszów klubu. Pierwszą odznaką wydaną na jubileusz jest odznaka wydana w 1966 roku z okazji 50-lecia klubu. Najnowszą odznaką wydaną na jubileusz jest odznaka z 2011 roku z okazji 95-lecia klubu. Ponadto odznaki wydane była z okazji jubileuszów: 65, 75, 80, 85 i 90-ciolecia powstania Legii.
Nie wszyscy pewnie wiedzą, szczególnie młodsi kibice, że Legia posiadała sekcję żużla. Sekcja motocyklowa Legii powstała w 1930 roku. Kilka lat po zakończeniu II Wojny Światowej w 1948 roku z inicjatywy byłego wybitnego zawodnika Legii Józefa Dochy utworzona została liga żużlowa. W pierwszym sezonie Legia wystartowała w II lidze i zajęła w niej 5 miejsce.
Dzisiaj zamieszczam, dawno już nie prezentowane, odznaki Legii z europejskich pucharów. Odznaki nawiązują do meczów Legii w europejskich pucharach rozegranych w latach 2004 – 2012. Poniżej zdjęcia odznak Legii.
Dziś prezentujemy Wam kolejną partię pamiątek przekazanych sekcji koszykówki Legii przez Michała Romanowskiego, byłego zawodnika stołecznego klubu. Tym razem wśród pamiątek znajdujemy dyplomy z zawodów organizowanych przez Legię na dzień dziecka, klubową legitymację członkowską z opłaconymi składkami za lata 1965-73, popielniczkę z herbem Legii i różne klubowe proporczyki.
Dzisiaj prezentujemy kolekcję zdjęć z autografami piłkarzy Legii Warszawa z kolekcji Marcina. Bardzo popularne jakiś czas temu hobby, jakim jest zbieranie autografów, obecnie przeżywa „renesans”. Hobby to nie wymaga wysokich nakładów finansowych, potrzebna jest tylko determinacja i wolny czas. Kolekcja zebranych osobiście podpisów znanych sportowców daje niesamowitą satysfakcję. Każdy jeden autograf w kolekcji to oddzielna historia spotkania z idolem.
W dzisiejszym odcinku prezentuję plakietę ze Święta Motocyklowego Polski zorganizowanego przez WKS Legia na kilka miesięcy przed wybuchem II Wojny Światowej. Plakieta może nie jest bardzo okazała i efektowna ale jest naprawdę unikatową pamiątką z patriotycznych zawodów zorganizowanych przez nasz klub.
Kolejny już raz, dzięki uprzejmości kolekcjonera Darka Janeckiego, prezentujemy proporce z jego zbioru. Tym razem są to proporce nawiązujące do meczów Legii w europejskich pucharach rozegranych w latach 2002 – 2006. Trzeba przyznać, że proporce prezentują się bardzo okazale.
W dzisiejszym odcinku kolejna już część kolekcji plakiet wydanych przez Sekcję Motocyklową WKS Legja Warszawa. W załączeniu zdjęcia i opisy trzech wyjątkowo rzadkich plakiet wydanych przez Nasz klub z okazji organizowanych rajdów motocyklowych. Jeśli jesteście w posiadaniu plakiet nie publikowanych jeszcze w Kąciku kolekcjonera, bardzo proszę o kontakt.
W dzisiejszym "Kąciku Kolekcjonera" prezentuję kolejne proporce należące do kolekcji
Darka Janeckiego. Przedstawione proporczyki dotyczą rożnych sekcji naszego klubu i wydane były, między innymi, przez następujące sekcje Legii: bokserską, pływacką, motorową, hokejową i piłki siatkowej.
Dziś kolejna część kolekcji plakiet wydanych przez SM WKS Legja Warszawa. Przy okazji prezentacji plakiet zamieściłem informacje, do jakich udało mi się dotrzeć, na temat imprez motocyklowych, na które to plakiety były wydane. Dzięki tym informacjom możecie się zapoznać z mało znaną historią sekcji motorowej Legii. Jak widać sekcja naszego klubu była liczącą się sekcją na arenie ogólnopolskiej.
Pewnie nie wszyscy wiedzą, iż Legia Warszawa już przed wojną posiadała bardzo silną sekcję motorową. Tygodnik "Stadion" w nr 45 z 1929 roku podał informację, iż Legia zamierza zorganizować sekcję motocyklową. Przewidywano, że z uwagi na budowę własnego toru sekcja motorowa Legii ma szanse pomyślnego rozwoju.
W 2010 roku wydany został, unikatowy jak na Polskie realia, katalog odznak klubów sportowych z Warszawy i z województwa warszawskiego, jakie istniało w granicach administracyjnych obowiązujących w 1975 roku. W katalogu znajdują się tylko odznaki oficjalnie wydane przez dany klub sportowy do 1975 roku. Wśród kilkuset skanów odznak różnych klubów znajdują się 33 odznaki Legii Warszawa.
W dzisiejszym odcinku Kącika kolekcjonera prezentuję drugą część zbioru proporców Legii należącego do
Darka Janeckiego. Przedstawione proporczyki wydane były z okazji meczów Legii Warszawa w rozgrywkach Pucharu Polski w piłce nożnej. Najstarszymi prezentowanymi eksponatami są dwa różne proporczyki z Finału Pucharu Polski Legia - Górnik Zabrze, rozegranego w Łodzi w 1972 roku.
Oprócz odznak, proporczyki są najbardziej popularnymi pamiątkami klubów sportowych. Trudno sobie wyobrazić klub, który nie posiadałby swojego proporca. Można było się spodziewać, że Legia z uwagi na swoją długą historię, wielość sekcji sportowych oraz olbrzymie sukcesy wydała dużą liczbę proporczyków. Natomiast kolekcja, której malutką tylko część prezentuję poniżej, uświadamia nam jak dużo jest proporców związanych z naszym klubem.
W obecnych czasach breloki spełniają rolę nośnika reklamy. Kiedyś nierozerwalnie związane były z przysłowiowym "pękiem kluczy". O ich popularności, nawet w obecnych czasach, świadczy duża liczba wzorów oferowanych o sklepie z pamiątkami. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat powstało bardzo wiele wersji breloków związanych z Legią.
W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie w dniach od 15 czerwca do końca października bieżącego roku odbywa się wystawa pod tytułem: "Waleczni sportowcy 1914-1945. Bohaterowie stadionów i pól bitewnych". Celem wystawy jest przybliżenie postaci sportowców, którzy zasłużyli się nie tylko na arenach sportowych, ale również na polu bitwy w obronie Ojczyzny.
Poniżej prezentujemy 4 unikatowe papierośnice związane z Legią Warszawa. Przedmioty te były dość popularne w Polsce w okresie międzywojennym oraz w latach '50. W większości przypadków są one wykonane ze srebra lub srebrzone. Posiadają wygrawerowane dedykacje, ewentualnie nakładane emaliowane odznaki klubowe.
Od połowy czerwca do 6 września odbywa się wystawa pod tytułem "Futbol dawnej Warszawy". Ekspozycję można zobaczyć na skwerze im. Księdza Jana Twardowskiego, u zbiegu ulic Krakowskiego Przedmieścia i Karowej. Celem wystawy jest przybliżenie przedwojennego futbolu w Warszawie przez pryzmat istniejących w owych czasach klubów sportowych.
Jeszcze tylko do 8 lipca będzie można odwiedzić wystawę pamiątek sportowych z kolekcji Mariusza Bębna. Wystawa odbywa się w Muzeum Rzemiosła w Krośnie, przy ulicy Piłsudskiego, i cieszy się od chwili otwarcia bardzo dużym zainteresowaniem zwiedzających. O olbrzymim powodzeniu wystawy świadczy fakt dużego zainteresowania lokalnych mediów. Artykuły opisujące wystawę pojawiły się w regionalnej prasie.
Właśnie minął rok od kiedy istnieje Kącik Kolekcjonera Legii Warszawa. Korzystając z okazji dziękuję wszystkim kibicom – kolekcjonerom za okazaną pomoc i przychylne opinie na jego temat. Poniżej prezentuję bardzo ciekawe i unikatowe pamiątki dotyczące Sekcji Koszykówki Legii Warszawa.
Zapraszamy wszystkich kibiców Legii i nie tylko na wystawę odznak piłkarskich ze zbioru Mariusza Bębna. Wystawa odbędzie się w Muzeum Rzemiosła w Krośnie przy ulicy Piłsudskiego. Jej otwarcie nastąpi w dniu 01.06.2012 roku a oglądać eksponaty będzie można do 08.07.2012.
Kazimierz Deyna bez wątpienia był jednym z najlepszych polskich piłkarzy. Dla kibiców Legii jest On jednak kimś więcej niż tylko sportowcem. To ikona i symbol Legii. Nie chodzi tutaj tylko o piłkarski geniusz, który był oczywisty. Chodzi o dużo więcej! Był i jest On dla całej rzeszy kibiców Legii bożyszczem i znakiem rozpoznawczym drużyny ze stolicy. Nawet dla fanatyków z obecnego pokolenia, którym nie dane było podziwiać na żywo jego piłkarskiego kunsztu, jest idolem!
W dzisiejszym artykule przedstawiam bardzo ciekawy zbiór biletów Legii z meczów sekcji koszykówki. Prezentowany zbiór składa się z prawie 30 biletów, a najstarszy z nich pochodzi z 1958 roku. Szczególnie wartościowe i zarazem bardzo rzadkie są bilety Legii z rozgrywek w ramach europejskich pucharów. Mam nadzieję, że jeszcze doczekamy czasów, w których drużyna Legii powróci do gry w tych prestiżowych rozgrywkach.
W ubiegłą sobotę, czwartego lutego, w Otwocku odbyło się spotkanie z kolekcjonerami pamiątek Legii Warszawa, połączone z wystawą zbiorów. Zaprezentowane zostały między innymi: szaliki, koszulki, odznaki, bilety, programy i wlepki. Spotkanie zorganizowane zostało przez Klub Batory z Otwocka, wspólnie z Klubem Kolekcjonerów Legii Warszawa. Duży współudział w organizacji imprezy mieli kibice Legii z grupy Fanatyczne Miasto Otwock.
W dzisiejszym odcinku cyklu "Kącik kolekcjonera" przedstawiam bardzo ciekawy zbiór mini-koszulek Legii Warszawa. Właścicielem zbioru jest
Robert Jaros, któremu dziękuję za przesłanie zdjęć kolekcji. Kolekcja liczy 25 mini-koszulek, a najstarsze z nich pochodzą z końca lat 90. Koszulki te wykonane są z materiałów tekstylnych i w większości przypadków mocowane są na tzw. "przyssawkę".
W dzisiejszym odcinku cyklu przedstawię coraz mniej już popularne i zapomniane hobby, jakim jest filumenistyka. Oczywiście zbiór będzie związany z Legią. Filumenistyka jest to kolekcjonowanie etykiet oraz opakowań zapałek. Hobby to popularność zyskało na początku lat '30. W Polsce największą popularność filumeniści osiągnęli w latach '70.
Ostatni artykuł z cyklu, przedstawiający kolekcję szalików Łukasza "Gaju", cieszył się, jak dotychczas, rekordową popularnością. W imieniu swoim i Łukasza dziękuję wszystkim za okazałe zainteresowanie. O tym, że można zbierać zupełnie wszystko, co dotyczy naszego klubu, świadczy prezentowana dzisiaj kolekcja naszywek Legii.
W dzisiejszym odcinku cyklu przedstawiam kolekcję szalików Legii, której właścicielem jest
Łukasz "Gaju". Wystrój pokoju Łukasza robi niesamowite wrażenie. Przedostatni artykuł o kolekcji szali "Aro" wywołał bardzo duże zainteresowanie z Waszej strony - mam nadzieję, że i tym razem będzie podobnie. Jak widać szaliki jako pamiątki są bardzo popularne wśród kibiców – kolekcjonerów.
Dzisiaj przedstawię dwie naprawdę unikatowe pamiątki dotyczące Legii Warszawa, które znajdują się w zbiorze kolekcjonera
Tomasza "Johann" Kozika na stałe mieszkającego w Niemczech. Pierwszą jest medal dla WKS Legja za mistrzostwo Warszawy 1928/29 a drugą dyplom za Mistrzostwo Polski CWKS Warszawa, który otrzymał w 1956 roku od Polskiego Związku Piłki Nożnej Ernest Pohl.
Na wstępie kolejnego odcinka "Kącika Kolekcjonera" dziękuję za kontakt kolejnych osób kolekcjonujących pamiątki związane z naszym klubem. Okazuje się, że jest nas całkiem pokaźna liczba, a myślę, że to dopiero początek. Ostatni artykuł o kolekcji szalików i zamieszczony w nim wywiad z "Aro" wywołał bardzo duże zainteresowanie. Mam nadzieję, że kolejne artykuły również spotkają się z podobnym zainteresowaniem z Waszej strony.
W dzisiejszym odcinku cyklu kolekcjonerskiego zamieszczam wywiad z "Aro", który jest posiadaczem największej kolekcji szalików Legii. Kolekcja jest naprawdę imponująca i ze względu na swoją wielkość robi niesamowite wrażenie. Serdecznie dziękuję za kolejne kontakty osób posiadających kolekcje pamiątek związanych z Legią Warszawa.
Na wstępie chciałem wszystkim serdecznie podziękować za pozytywne opinie, które dotarły do mnie po
pierwszym odcinku cyklu Kącik Kolekcjonera. Utwierdziło mnie to w przekonaniu, że ma to sens i warto kontynuować cykl. Jak się okazuje jest całkiem duża grupa ludzi kolekcjonujących pamiątki związane z Legią, i to nie tylko z Warszawy ale również z całej Polski.
Legia to bez wątpienia jeden z najbardziej utytułowanych oraz najbardziej zasłużonych klubów sportowych w Polsce. Przez 95 lat swojego istnienia z klubem związanych były, między innymi jako zawodnicy, działacze i sztab szkoleniowy, tysiące ludzi. W szczytowym okresie w klubie prężnie działało kilkanaście sekcji. Większość z nich odnosiła sukcesy, zarówno w Polsce jak i na arenie międzynarodowej.